DE Spierbevangenheid bij paarden
Spierbevangenheid ( ook wel Maandagziekte of tying-up genoemd) is een stoornis in de spierstofwisseling van het paard. De naam komt van paarden die in het weekend heel flink gereden worden en dan ineens maandag ‘stil’ staan. Er treedt dan een totale verzuring op van de spieren, met name in de rug, lendenen en het kruis. Het is noodzaak om direct goed te handelen, spierbevangenheid is een zeer ernstige aandoening.
Oorzaken spierbevangenheid bij paarden
Nog altijd vindt er veel onderzoek plaats naar de oorzaken van spierbevangenheid. Twee belangrijke oorzaken van spierbevangenheid zijn:
- Teveel aan krachtvoer (voornamelijk met suikers en zetmeel) in verhouding met de arbeid die een paard moet leveren.
- Plots veel (in)spanning of opwinding. Dit kan ook voor een deel erfelijk bepaald zijn (Quarterhorses).
Spierbevangenheid kan ontstaan door een ophoping van een teveel aan energie in de spiercel. Dit kan gebeuren door een te hoge krachtvoergift in combinatie met te weinig arbeid. De energie uit het voer wordt opgeslagen in het lichaam en wordt bewaard voor het moment dat arbeid moet worden verricht. Bij arbeid wordt de opgeslagen energie eerst verbrand. Dit vindt normaal gesproken plaats in de spier onder invloed van zuurstof. Het overschot aan verbranding van energie vindt plaats zonder zuurstof. Wanneer er verbranding plaatsvindt zonder zuurstof komt er lactaat (zuur) vrij. Dit zuur beschadigt de spiercellen. Hierdoor ontstaat er een pijnlijke (ontstekings)reactie.
Wat zijn de kenmerken van een paard met spierbevangenheid?
Spierbevangenheid kan zich uiten in subtiele tot zeer ernstige verschijnselen:
- Lichte spierbevangenheid: paarden staan met omhoog gebogen rug en lopen stijf in de achterhand.
- Middelmatige spierbevangenheid: paarden willen niet graag lopen, zijn stijf en hebben een verkorte pas. De achterhand kan trillend zijn en de spieren stijf, gezwollen en pijnlijk.
- Ernstige spierbevangenheid: paarden willen niet lopen en staan erg te zweten. Ze zijn angstig, hebben verwijde neusgaten en een versnelde hartslag en ademhaling. Typisch is de roodbruine urine (ontstaat door afbraakproducten van de spier die in de urine terecht komen). De meeste paarden willen gaan liggen en komen niet meer overeind.
Voorkomen van spierbevangenheid bij paarden
- Zorg voor een trainingsschema. Pas de voedingsbehoefte aan op dagen dat er minder arbeid wordt gevraagd, met name in het krachtvoer. Vraag hierover tips aan je dierenarts.
- Laat het paard nooit 24 uur per dag in de box staan.
- Voorkom overbelasting. Een goede warming-up en cooling-down zijn erg belangrijk.
- Geef ruim voldoende ruwvoer (hooi). Let wel op dat de energiewaarde van het ruwvoer ook niet te hoog is. Hooi kan teveel suikers bevatten.
- Voer antioxidanten supplementen zoals vitamine C, E en Selenium. Er zijn hiervan vele verschillende producten op de markt. Denk hierbij aan: Neutradex of supplementen van Naf, Phytonics en Audevard.
Wat te doen bij een spierbevangen paard?
Bij verschijnselen van spierbevangenheid, bel altijd een dierenarts. Hoe eerder de dierenarts erbij is, hoe minder groot de kans op blijvende schade is. Neem daarnaast de volgende stappen:
- Zet het paard direct stil. Hoe meer het paard loopt, hoe meer verzuring erop treedt.
- Vervoer het paard niet en houdt het paard warm onder een deken.
- Geef het paard geen eten, maar wel drinken!
Behandeling van spierbevangen paarden
De dierenarts zal het paard onderzoeken en zal waarschijnlijk pijnstilling en ontstekingsremmers toedienen. Vaak wordt er bloed afgenomen om te bevestigen of het echt spierbevangenheid is en in wat voor mate.Een behandeling van een paard met spierbevangenheid zal vooral bestaan uit rust, aanpassing van het voer met eventuele supplementen en een trainingsschema. Met daarnaast de nodige pijnstillers, kalmerende middelen en ontstekingsremmers. Om te monitoren zal de dierenarts regelmatig bloed af komen nemen. Herstel kan weken tot maanden duren en in enkele gevallen zal het paard niet volledig meer herstellen. Voer en beweeg dus weloverwogen!
Verwante artikelen:
Gezonde spijsvertering bij paarden
Voor vragen zijn wij elke werkdag telefonisch te bereiken of via [email protected].
Klantbeoordeling: 9/10 uit 2348 beoordelingen
Deskundigheid van een dierenarts
Veilig en betrouwbaar bestellen
Dagelijkse verzending (ma t/m vr)
Gratis verzending binnen Nederland en België vanaf € 59,95